۵ اشتباه رایج در استفاده از لایه بردارها و رتینول ها
لایه بردار ها و رتینول ها جزو مهم ترین و پر طرفدار ترین محصولات مراقبت پوستی در دنیای زیبایی و سلامت پوست محسوب می شوند. این ترکیبات با داشتن قدرت بالا در تجدید سلولی، به کاهش لکه های تیره، چین و چروک های ریز، آکنه و بهبود بافت و شفافیت پوست کمک بسیاری می کنند. به همین علت، استفاده از آن ها در روتین های پوستی بسیاری از افراد به خصوص کسانی که به دنبال پوست درخشان تر و جوان‌تر هستند، روز به روز بیشتر شده است.
خطرات استفاده نادرست؛ چرا باید مراقب باشیم؟
با وجود مزایای فراوان این دو محصول، استفاده نادرست از آن ها می تواند به جای بهبود، باعث ایجاد مشکلات جدی پوستی گردد. استفاده بیش از حد، انتخاب نادرست نوع محصول، عدم رعایت فاصله زمانی مناسب و عدم محافظت کافی پوست، می تواند باعث بروز عوارضی مانند خشکی شدید، التهاب، حساسیت، قرمزی و حتی تخریب سد محافظتی پوست شود. این آسیب ها نه تنها ظاهر پوست را تحت تاثیر قرار می دهند، بلکه می توانند پوست را نسبت به عوامل محیطی مضر آسیب پذیر کنند.
چرا بسیاری از افراد در استفاده اشتباه می کنند؟
یکی از دلایل اصلی بروز مشکلات، نا آگاهی در مورد نحوه صحیح استفاده از این ترکیبات است. بسیاری از مصرف کنندگان بدون مشورت با متخصص پوست و بدون مطالعه دقیق دستورالعمل ها، این محصولات را به کار برده و منتظر نتایج سریع هستند. این موضوع باعث می شود مصرف کننده به جای داشتن پوستی سالم و شاداب، با مشکلاتی مانند تحریک و قرمزی بیش از حد مواجه گردد.
هدف این مقاله چیست؟
هدف این مطلب آن است که با معرفی ۵ اشتباه رایج در استفاده از لایه بردار ها و رتینول ها، به شما کمک کند تا بتوانید با آگاهی کامل، بهترین روش استفاده را انتخاب نموده و از بروز عوارض جانبی جلوگیری نمایید. همچنین راهکار های علمی و کاربردی برای هر اشتباه ارائه می شود تا بتوانید روتین مراقبت از پوست خود را بهینه کرده و پوستی جوان، زیبا و سالم داشته باشید.
در ادامه به بررسی استفاده نادرست از لایه بردارها و رتینول ها خواهیم پرداخت:
استفاده بیش از حد از لایه بردار ها؛ آسیب به سد محافظتی پوست
لایه برداری، فرآیندی است که با حذف سلول های مرده از سطح پوست باعث صاف تر و روشن تر شدن آن می شود. اما استفاده بیش از حد، چه از لایه بردار های فیزیکی مانند اسکراب ها و چه از لایه بردار های شیمیایی مثل اسید های AHA و BHA، می تواند به پوست آسیب جدی وارد نماید.
وقتی از این محصولات بیش از حد استفاده گردد، لایه بیرونی پوست (لایه کورنئوم) تخریب شده و سد محافظتی طبیعی پوست از بین می رود. این سد محافظتی نقش بسیار مهمی در حفظ رطوبت و جلوگیری از ورود عوامل آسیب رسان محیطی دارد.
اثرات منفی استفاده مکرر از لایه بردار ها
- قرمزی و تحریک ناشی از آسیب به سد محافظتی پوست
- خشکی و حساسیت پوست به دلیل کاهش رطوبت طبیعی
- افزایش احتمال عفونت به دلیل پوست آسیب دیده
- تشدید جوش ها و التهاب پوستی
استفاده بیش از حد باعث اختلال در عملکرد سد پوستی و التهاب مزمن می‌شود
راهکار های صحیح برای لایه برداری ایمن
- تناوب مناسب: ۱ تا ۲ بار در هفته برای پوست های معمولی، کمتر برای پوست حساس
- انتخاب محصول: استفاده از لایه بردار های شیمیایی ملایم با PH متعادل برای پوست حساس
- مرطوب سازی: استفاده از کرم ها و سرم های مرطوب کننده حاوی سرامید یا پانتنول بعد از لایه برداری
- ضد آفتاب: استفاده روزانه از ضد آفتاب با SPF مناسب برای محافظت از پوست حساس شده
شروع ناگهانی با رتینول غلظت بالا؛ علت بروز حساسیت و التهاب شدید
رتینول (ویتامین A) یکی از موثرترین ترکیبات ضد پیری و درمان مشکلات پوستی مثل آکنه، لک و چین و چروک می باشد. اما شروع استفاده ناگهانی از رتینول با غلظت بالا، به خصوص برای افرادی که قبلا تجربه ای در استفاده از این ترکیب نداشته اند، می تواند موجب تحریک شدید، خشکی، قرمزی و حتی پوسته ریزی پوست شود.
رتینول فرآیند نوسازی سلولی را تسریع می کند و باعث می شود پوست حساس تر گردد. اگر پوست به تدریج با رتینول تطبیق پیدا نکند، سد محافظتی پوست به خطر افتاده و مشکلات التهابی ایجاد می شود.
از بهترین سرم های رتینول می توان به سرم رتینول ژنوبایوتیک، سرم رتینول مارگریت و سرم رتینول ویتالیر اشاره نمود.
نشانه ها و عوارض استفاده نادرست از رتینول
- خشکی و پوسته ریزی شدید
- قرمزی و التهاب پوست
- احساس سوزش در نواحی حساس مانند اطراف چشم و لب
- احتمال تشدید آکنه در برخی موارد اولیه (که معمولاً موقتی است)
- سوزش و خارش پوست
مطالعات نشان داده که شروع تدریجی و استفاده از غلظت های پایین رتینول به کاهش این عوارض کمک نموده و پوست را به مرور زمان در برابر این ترکیب مقاوم تر می سازد.
چگونه به درستی استفاده از رتینول را آغاز کنیم؟
- شروع تدریجی با غلظت پایین
بهتر است استفاده از رتینول را با غلظت های کم مانند ۰.۲۵% یا ۰.۳% آغاز نموده و به مرور زمان، در صورت تحمل پوست، میزان غلظت را افزایش دهید.
- فاصله زمانی منطقی در استفاده
در ابتدا هفته ای ۱ تا ۲ بار رتینول را به پوست خود معرفی کنید و سپس با توجه به تحمل پوست، دفعات استفاده را به ۳ تا ۴ بار در هفته برسانید.
- مرطوب سازی کامل پوست
پیش و پس از استفاده از رتینول، استفاده از کرم های مرطوب کننده و ترمیم کننده قوی به حفظ سلامت و رطوبت پوست کمک شایانی خواهد نمود.
- استفاده در ساعات مناسب
رتینول باید شب ها مورد استفاده قرار گیرد، چرا که پوست در طول شب عملکرد بهتری در جذب و ترمیم داشته و همزمان، رتینول حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش می دهد.
- حفاظت کامل با ضد آفتاب
استفاده روزانه و منظم از ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰، به عنوان مهم ترین گام برای محافظت پوست در برابر آسیب های نور خورشید، ضروری محسوب می شود.
عدم استفاده مرتب و صحیح از ضد آفتاب؛ بزرگ ترین اشتباه بعد از لایه برداری و رتینول
لایه برداری و رتینول موجب می شوند پوست حساس تر و نازک تر، به ویژه در برابر اشعه مضر خورشید شود. این ترکیبات فرآیند تجدید سلولی را سرعت می بخشند، اما همزمان لایه محافظ پوست را کاهش داده و پوست را مستعد آسیب های ناشی از نور خورشید می کنند.
در نتیجه، استفاده نکردن از ضد آفتاب یا استفاده نا مناسب از آن می تواند منجر به سوختگی، لک های تیره، التهاب مزمن و حتی پیری زودرس پوست گردد. همچنین، حساسیت افزایش یافته پوست ممکن است خطر ابتلا به بیماری های جدی تری مانند سرطان پوست را به شدت بالا ببرد.
عوارض رایج ناشی از عدم استفاده از ضد آفتاب
- آفتاب سوختگی و قرمزی پوست
- ایجاد لک های تیره و ناهمواری رنگ پوست
- افزایش چین و چروک و خشکی پوست
- ایجاد التهاب مزمن و قرمزی مداوم
- افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست
تحقیقات مختلف نشان داده که محافظت از پوست در برابر نور خورشید، یکی از مهم ترین اقدامات برای حفظ سلامت و جوانی پوست به شمار می رود، به خصوص در افرادی که از رتینول و لایه بردار در روتین خود استفاده می کنند.
نکات مهم در استفاده از ضد آفتاب
- استفاده روزانه و منظم، حتی در روزهای ابری و زمستان
- انتخاب ضد آفتاب با SPF حداقل ۳۰ و محافظت طیف گسترده
- تمدید هر ۲ تا ۳ ساعت، به‌ویژه بعد از تعریق یا شستن صورت
- استفاده کافی (حداقل ۲ میلی گرم به ازای هر سانتی متر مربع پوست)
- بکار بردن ضد آفتاب پس از مرطوب کننده و قبل از آرایش در روتین صبحگاهی
نادیده گرفتن نیاز های متفاوت انواع پوست؛ انتخاب اشتباه محصول لایه بردار و رتینول
پوست هر فرد ویژگی ها و نیازهای خاص خود را دارد که باید در انتخاب محصولات مراقبتی به آن توجه ویژه ای کنید. لایه بردار ها و رتینول ها دارای فرمولاسیون ها و قدرت‌های متفاوتی می باشند که موجب می شود نتوانند برای همه نوع پوست یکسان موثر و ایمن عمل کنند. عدم توجه به نوع پوست باعث می شود محصولات اشتباهی انتخاب شده و عوارض نا خواسته ای برای پوست ایجاد گردد.
مشکلات ناشی از انتخاب نادرست محصول
- پوست حساس: استفاده از لایه بردار ها یا رتینول های قوی ممکن است باعث تحریک شدید، قرمزی و التهاب شود.
- پوست خشک: ترکیبات قوی می توانند خشکی، پوسته ریزی و تضعیف سد دفاعی پوست را افزایش دهند.
- پوست چرب و مستعد آکنه: انتخاب نامناسب محصولات ممکن است تشدید جوش ها و افزایش تولید چربی را به همراه داشته باشد.
- پوست مختلط: عدم توجه به نیاز های متفاوت نواحی مختلف پوست باعث خشکی بیش از حد در برخی قسمت ها و چربی بیش از حد در بخش های دیگر می شود.
راهکارهای انتخاب محصول متناسب با نوع پوست
- استفاده از رتینول ملایم و لایه بردار های شیمیایی با pH پایین برای پوست های حساس
- انتخاب محصولات لایه بردار ملایم همراه با مرطوب کننده قوی برای پوست های خشک
- استفاده محتاطانه از BHA (سالیسیلیک اسید) برای کنترل چربی و پاکسازی منافذ برای پوست های چرب
- به کار بردن ترکیبی از محصولات متناسب با نواحی مختلف یا محصولات متعادل کننده برای پوست های مختلط
اهمیت مشورت با متخصص پوست
مشورت با یک پزشک یا کارشناس پوست پیش از شروع استفاده از محصولات لایه بردار و رتینول به انتخاب صحیح کمک کرده و از بروز مشکلات پوستی جلوگیری می کند. همچنین، تست حساسیت روی بخش کوچکی از پوست قبل از استفاده کامل ضروری است.
استفاده همزمان از چند محصول فعال؛ تداخل و تحریک پوست
استفاده همزمان از چند محصول حاوی ترکیبات فعال مانند چند نوع لایه بردار، رتینول، ویتامینC ، اسید های آلفا و بتا هیدروکسی، یا محصولات ضد آکنه ممکن است موجب تحریک بیش از حد پوست شود. این ترکیبات هر کدام به تنهایی قدرت زیادی در تغییر ساختار پوست داشته و ترکیب آن ها بدون دانش و دقت کافی می تواند سد دفاعی پوست را تخریب کند و آسیب جبران ناپذیری به پوست بزند.
عوارض احتمالی استفاده همزمان
- تحریک و قرمزی شدید
- خشکی و پوسته ریزی بیش از حد
- حساسیت زیاد به نور خورشید
- تشکیل زخم و التهابات مزمن
چگونه از تداخل محصولات جلوگیری کنیم؟
- رعایت فاصله زمانی بین محصولات فعال مانند رتینول شب و ویتامین C صبح
- پرهیز از استفاده همزمان چند لایه بردار (انتخاب یک اسید ملایم کافی است)
- ورود تدریجی محصولات جدید به روتین و توقف در صورت تحریک
- تنظیم روتین مراقبتی با مشورت متخصص برای پوست های حساس یا دارای مشکل
سخن پایانی
استفاده صحیح از لایه بردار ها و رتینول ها می تواند به بهبود چشمگیر سلامت و ظاهر پوست کمک کند، اما نا آگاهی و اشتباهات رایج در کاربرد این محصولات ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند خشکی، التهاب، قرمزی و آسیب به سد محافظتی پوست شود.
برای داشتن پوستی سالم و شاداب، لازم است ابتدا نوع پوست خود را بشناسید، محصولات مناسب را انتخاب کنید، استفاده از ترکیبات قوی را به‌تدریج شروع نموده و به روتین مراقبتی خود، به ویژه استفاده منظم از ضد آفتاب، توجه ویژه ای داشته باشید. در صورت بروز هرگونه واکنش نامطلوب، فراموش نکنید که مشورت با متخصص پوست بسیار کمک کننده خواهد بود.
با رعایت این نکات، می توانید از مزایای بی نظیر لایه بردار ها و رتینول ها بهره مند شوید و پوستی سالم تر، جوان تر و روشن تر داشته باشید.
